Please wait ...

بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی متعلق به قرن 10 است. این بقعه از مهم‌ترین آثار تاریخی شهرستان اردبیل است که به عنوان الگویی برای ساخت خانقاه در دوره‌های بعدی استفاده شد. این مجموعه شامل کتابخانه، مسجد، مدرسه، یک آب انبار، بیمارستان، چند آشپزخانه، یک نانوایی، ساختمان‌های اداری و نیز آرامگاه چند تن از بزرگان خاندان صفوی، همسرانشان و سربازان کشته شده در جنگ چالدران است.

شیخ صفی‌الدین اردبیلی بنیانگزار طریقه صفویه و بزرگ خاندان صفوی است.  آرامگاه او توسط فرزند وی صدرالدين موسی پايه‌گذاری شد و شاه عباس بناهای مهمی به این مجموعه افزود و اصلاحاتی در آن انجام داد. شاه عباس خطاطان و هنرمندان نامدار عصر خود را برای اجرای تزیینات این بنا به کار گرفت. حاصل زحمات این افراد عالی‌ترين نمونه‌های كاشی‌كاری معرق و مقرنس، كتيبه‌های گچبری زيبا و نفيس به خط خطاطان بزرگ دوره صفوی، منبت‌های ارزنده، نقره‌كاری، تذهيب، نقاشی و سنگ‌بری است، که امروز هنوز هم موجب حیرت بازدیدکنندگان می‌شود.

مجموعه کنونی شامل بخش‌هایی نظیر سردر عالی قاپو، حیاط بزرگ، رواق، مقبره شیخ صفی‌الدین، حرم خانه، مقبره شاه اسماعیل، چینی خانه، مسجد جنت‌سرا، خانقاه، چراغ خانه و چله خانه است.

مسیر رسیدن به بقعه شیخ صفوی دارای هفت بخش است که یادآور هفت مرحله عرفان است و هشت دروازه دارد که یادآور هشت خصلت تصوف است.

ساختمان سردرِ اصلی بقعه دارای تزیینات کاشی معرق و کتیبه‌هایی به خط رقاع و کوفی است.

مقبره شیخ صفی‌الدین برجی استوانه‌ای شکل به طول 17 متر است که گنبد کوتاهی در بالای آن قرار دارد. صندوق نفیسی با تزیینات منبت و کتیبه‌ای به خط رقاع، در زیر گنبد و بر روی قبر شیخ صفی قرار دارد.

چینی خانه که محل نگهداری ظروف بقعه شیخ صفی است، در جوار این برج قرار دارد.

گنبد مقبره شاه اسماعیل، موسس سلسله صفویريال کوتاه‌تر از گنبد مقبره شیخ صفی است. این گنبد دارای  کاشی‌های خوشرنگ و کتیبه‌ای به خط کوفی است. بالای این گنبد پنج شمشیر نصب شده است که نشانه اسلحه خانواده‌هایی بوده که به شاه اسماعیل در رسیدن به سلطنت کمک کردند. در زیر گنبد و بر روی قبر صندوق گرانبهایی قرار دارد.

مسجد جنت سرا دارای پلان هشت ضلعی است و محراب ندارد. گنبد این مسجد در زمان قاجار فروریخت و سقف چوبی  و مسطحی به جای آن قرار گرفت که بر روی 16 ستون چوبی استوار است.

چله خانه مکانی است که پیروان طریقه صفویه در گذشته در آن چله ‌گرفته و در آن به مدت 40 روز به دعا و نیایش و ریاضت می‌پرداختند.

مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی در سال 1389 در سازمان یونسکو به ثبت جهانی رسید. 

مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی